Ağız içinde oluşan yaralar, nedenlerine bağlı olarak farklı şekillerde ve boyutlarda ortaya çıkabilir. Bir kısmı kendi kendine iyileşebilen bir kısmı ise özel bir tedavi gerektiren ağız için yaraları hakkında detaylı bilgi almak için yazımıza göz atabilirsiniz.1 “Ağız içi yarası neden çıkar?” , “Ağız içi yaraların belirtileri nelerdir?” “Ağız içi yaraları nasıl geçer?” gibi pek çok sorunun yanıtını içeriğimizde bulabilirsiniz.
Ağız İçi Yarası Nedir?
Ağzınızın herhangi bir yerinde ortaya çıkan yaraların tümü ağız içi yarası olarak tanımlanabilir. Kırmızı, sarı, mor ya da beyaz renklere sahip olabilen bu yaralar; bulundukları bölgenin dokusundan farklı bir renkte olduğundan kendini açık bir şekilde belli eder. Ağız içi yaralar; dil, damak, dudak içi, yanak içi, diş eti gibi ağzın farklı bölümlerinde görülebilir. Ağız içinde bir ya da birden fazla yara oluşabilir.1 2
Genellikle ağrı ve acı verici olabilen ağız içi yaraları, hem yemek yerken ve bir şeyler içerken hem de konuşurken kişiyi zorlayabilir. Ancak genellikle küçük boyutlarda olduklarından ve 1 ya da 2 haftada iyileşme eğilimi gösterdiklerinden ciddi bir rahatsızlık vermeyebilirler.1 2
Pek çok farklı türde ağız içi yarası bulunur. Bunlar arasında en sık görülen ağız içi yarası çeşitleri aşağıdaki gibidir:
En yaygın ağız içi yaralarından biri olan aft; beyaz, gri ya da sarı renkli olabilir. Aftlar genellikle kırmızı bir daire ile çevrelenmiş olur. Bu dairenin içinde de beyaz, gri ya da sarı renkli yara yer alır. Aftöz stomatit ve aftöz ülser olarak da bilinen aft, pek çok kişide görülen yaygın bir ağız içi yarasıdır. Çoğunlukla zararsız olan aft, birkaç hafta içerisinde kendi kendine iyileşebilir.1 2
Pamukçuk
Candida albicans adı verilen mayanın aşırı büyümesi ile oluşan bir mantar enfeksiyonu olan pamukçuk da sıklıkla görülen ağız için yaraları arasındadır. Pamukçuk, kırmızı ve kremsi beyaz renkli ağız içi yaralarına ve lekelere yol açabilir. Pamukçuk yaraları kendi içinde üçe ayrılır. Hafif pamukçuk yarası 1 santimetreden küçüktür ve 1 ila 2 hafta içinde iyileşir.
Büyük pamukçuk yarasının çapı 2 ila 3 santimetredir. Daha derin ve büyüktür. İyileşmesi haftalarca ya da aylarca sürebilir. Herpetiform aft olarak bilinen pamukçuk yarasının boyutu ise çok küçüktür. Çapı 1 ila 2 milimetre arasındadır. Ancak bu yara tek başına çıkmaz. 10 ya da 100’lü gruplar halinde ortaya çıkar. İyileşmesi için birkaç hafta geçmesi gerekebilir.1 2
Lökoplaki
Löplaki yaradan ziyade bir lekelenme olarak tanımlanabilir. Ağzın içinde beyaz veya gri lekelere neden olabilir.1
Ağız içi yaralarının türünü bilmek doktorunuzun “Ağızdaki yara nasıl geçer?” sorusuna yanıt verebilmesi için de oldukça önemlidir.
Ağız İçi Yarası Neden Olur?
“Ağızdaki yara nasıl geçer?” sorusunu yanıtlamadan önce ağız içi yaralarının neden olduğu konusuna değinmek gerekir. Ağız içi yaralar pek çok farklı nedenden dolayı ortaya çıkabilir. Ağız içi yaralarının en bilinen ve en yaygın nedenleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Yemek yerken ya da konuşurken yanlışlıkla dil, yanak içi ya da dudağı ısırmak,
- Çok sıcak bir yiyecek ya da içecek tüketmek,
- Diş teli ya da protezden kaynaklı tahrişler,
- Dişleri çok sert fırçalamak ya da sert kıllı bir diş fırçası kullanmak,
- Sigara içmek ya da tütün çiğnemek,
- Herpes simpleks virüsüne sahip olmak,
- Diş eti iltihabı,
- Ağız içi yarasına neden olabilecek ilaçlar kullanmak,
- Otoimmün rahatsızlıklara sahip olmak,
- Radyasyon veya kemoterapi tedavisi görmek,
- AIDS veya yeni organ nakli nedeni gibi çeşitli nedenlerden ötürü zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olmak,
- Çölyak hastası olmak,
- Yoğun şekilde asitli gıda tüketmek,
- Stresli bir iş ya da sosyal hayat,
- Uyku sorunları,
- Hamilelik, ergenlik ya da menopoz sırasındaki hormonal değişiklikler,
- Genetik faktörler,
- Bakteriyel, viral veya mantar enfeksiyonlar yaşamak.1 2 3
Ağız İçi Yarasının Belirtileri Nelerdir?
Ağız içi yaralarının bazı yaygın belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Kızarıklık,
- Özellikle yemek yerken, bir şeyler içerken, diş fırçalarken ya da konuşurken ortaya çıkan ağrı,
- Baharatlı, tuzlu, ekşi ve asitli yiyecekler tüketildiğinde yanma, sızlama hissi,
- Genel bir yanma hissi,
- Karıncalanma hissi,
- Kabarcıklar,
- Kenarları kırmızı, orta kısımları beyaz, sarı ya da gri yaralar,
- Şişllikler.1 2
Ağız İçi Yarası Nasıl Geçer ve Tedavisi Nasıl Yapılır?
“Ağız içi yaraları nasıl geçer?” sorusuna verilen yanıtların çoğunda bu yaraların kendiliğinden geçeceği belirtilir. Gerçekten de pek çok ağız içi yarası kendliğinden geçebilir. Ancak bazı durumlarda ağız içi yaralar kişinin günlük hayatını olumsuz şekilde etkilyecek şiddette ağrı ve acı duyulmasına yol açabilir. Bu durumda bir doktora görünebilirsiniz. Doktorunuz ağız içi yara tedavisi için antiseptik jeller, ağız gargaraları ya da çeşitli merhemler önerebilir. Doktorunuza danışmadan bu tip ürünleri kullanmamanız yaranın kötüleşmesi ya da yan etki yaşamamanız açısından oldukça önemlidir. Doktorunuz ağız içi yaranın nedenini belirledikten sonra size en uygun ilaç, merhem ya da garagarayı önerecektir.1 2 3
“Ağız içi yaraları nasıl geçer?” sorusunun yanıtı verilirken ev tipi yöntemler de sayılabilir. Ağız içi yaraların acısını hafifletmek, iyileşme sürecini hızlandırmak için evde uygulayabileceğiniz bazı yöntemler de bulunur. İşte bunlardan bazıları:
- Sıcak, baharatlı, tuzlu, narenciye gibi asit bazlı ve yüksek şekerli yiyeceklerden kaçınmaya çalışmak,
- Tütün ürünleri ve alkolden uzak durmak,
- Yaraların daha hızlı iyileşmesine destek olmak için tuzlu su ile gargara yapmak,
- Soğuk ve buzlu içecekler tüketmek, dondurma yemek,
- Ağız içi yaralarına dokunmamak, oluşan kabarcıkları sıkmamak.2
Ağız İçi Yarası İçin Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?
Ağız içi yaranız varsa ve aşağıdaki durumları yaşıyorsanız yaranın kendi kendini iyileşmesini beklemeden mutlaka doktorunuza görünmeniz gerekir.
- Ağız içi yaralarınızın üzerinde ökoplaki ya da oral liken planus belirtisi olabilecek beyaz lekeler varsa.
- Herpes simpleks veya başka bir enfeksiyonunuz olduğundan şüpheleniyorsanız,
- Geçmeyen ya da birkaç hafta sonunda daha da kötüleşen ağız içi yaralanız varsa,
- Yeni bir ilaç kullanmaya başladıktan sonra ağız içi yaralarınız oluştuysa,
- Kemoterapi ya da radyasyon tedavisine başladıktan sonra ağız içi yaralarınız oluştuysa,
- Nakil ameliyatınsan kısa bir süre sonra ağız içi yaralarınız oluştuysa mutlaka doktorunuzdan randevu alın. Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyerek ağzınızı, dilinizi ve dudaklarınızı muayene edecek, teşhisini yaptıktan sonra gerekirse tedaviye ya da gerekli yöntemi uygulamaya başlayacaktır.2
Ağız İçi Yaraları Kaç Günde İyileşir?
“Ağız içi yaraları nasıl geçer?” sorusunun yanıtı kadar bu yaraların kaç günde geçeceği sorusunun yanıtı da merak edilir. Ağız içi yaraları herhangi hastalık ve ciddi bir durum nedeniyle ortaya çıkmadıysa, yoğun bir ağrı ve sancı yaratmıyorsa genellikle 2 hafta içerisinde kendiliğinden geçer. Ancak bazı ağız için yaraların tamamen iyileşmesi birkaç haftadan uzun sürebilir.3
“Ağız içi yaraları neden olur? ve “Ağız içi yaraları nasıl geçer?” sorularının yanıtlarını öğrendiniz. Ağız içi hastalıklar konusunda daha fazla bilgi almak için “Ağız içi yaraları hangi vitamin eksikliğinden olur?” , “Geçmeyen diş eti iltihabı nedir?” ve “Stomatit nedir?” gibi faydalı içeriklerimize de göz atabilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
