Bademcik İltihabı Neden Olur?

Bademcik İltihabı (Tonsilit) Nedir?

Bademcik, boğazın arka kısmında, her iki tarafta yer alan, oval şekilli iki doku yastığıdır. Bademcik iltihabı, bir diğer adıyla tonsilit de bu iki doku yastığının virüs ya da bakteriyel enfeksiyon nedeniyle iltihaplanmasıdır.¹

Üç tür bademcik iltihabı vardır:

• Akut bademcik iltihabı: Genellikle 3-4 gün sürer ancak 2 haftaya kadar da devam ettiği de görülebilir.
• Tekrarlayan bademcik iltihabı: Kişi, yılda birkaç kez bademcik iltihabı yaşıyorsa bu rahatsızlık tekrarlayan bademcik iltihabı olarak tanımlanır.
• Kronik bademcik iltihabı: Uzun süreli ve geçmeyen bademcik şişmesi, kronik olarak tanımlanır.²

Bademcik İltihabı Belirtileri Nelerdir?

Bademcik şişmesi belirtileri genellikle okul öncesi ve ergenlik çağındaki çocuklarda görülür. Yetişkinlerde de görülen bademcik iltihabına, nadir de olsa 3 yaşın altındaki çocuklarda da rastlanabilir. Bademcik enfeksiyonu belirtileri aniden ortaya çıkar.^1,3

Bademcik iltihabı, tonsillit belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Kırmızı ve şişmiş bademcikler,
• Bademciklerde görülen beyaz ya da sarı renkli lekeler,
• Boğaz ağrısı,
• Yutkunmada zorluk çekme,
• Ateş,
• Şişen ve ele gelen lenf bezleri,
• Boğaz hırıltısı,
• Ağız kokusu,
• Karın ağrısı,
• Boyun ağrısı,
• Boyun sertliği,
• Baş ağrısı, 
• Kulak ağrısı,
• İştah kaybı.^2,3

Bademcik iltihabı belirtilerinin bir ya da birkaçı aynı anda görülebilir. Belirtiler arttığında ve hastalık süreci birkaç günü geçtiğinde bir doktora görünmeniz gerekebilir.

Bademcik İltihabı Neden Olur?

Bademcik iltihabı, genel olarak bakteriyel ve viral enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkar.¹ Bu nedenle “Bademcik iltihabı neden olur?” sorusu iki ana başlıkta ele alınabilir:

Viral Bademcik İltihabı

Virüsler, soğuk algınlığı ve gribe neden oldukları gibi bademcik iltihabına da neden olabilir. Bir araştırma bademcik şişmesi ve iltihabı vaklarının yaklaşık %70’inin virüslerden kaynaklandığını gösterir. Virüsler nedeniyle ortaya çıkan bademcik iltihabı, genel olarak hafif semptomlar ile kendini gösterir.¹

Bakteriyel Bademcik İltihabı

Viral bademcik iltihabına göre daha şiddetli semptomlar ile kendini gösteren bakteriyel bademcik iltihabı, Grup A streptokok gibi bakteriler nedeniyle ortaya çıkar. Bakteriler nedeniyle ortaya çıkan bademcik iltihabı, bademciklerin yanında bir apse oluşmasına ve bu apsenin boğazın ortasına doğru ulaşıp yoğun bir ağrı yaşamanıza yol açabilir.^1,2

Bademcik Şişmesine Ne İyi Gelir?

Bademcik şişmesi ile karşıya karşıya kalan kişilerin yanıtını en çok merak ettikleri sorular elbette ki “Bademcik şişmesine ne iyi gelir?” ya da “Bademcik iltihabına ne iyi gelir?” olacaktır. Bu sorular için en doğru yönlendirmeyi doktorunuz yapacaktır. Ancak kolayca uygulayacağınız bazı yöntemler ile bademcik iltihabı semptomlarını hafifletmeyi deneyebilirsiniz. Özellikle ilaç tedavisine gerek görülmeyen viral bademcik enfeksiyonlarının seyrini hafifletmek için aşağıdaki aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz.

Tuzlu Su ile Gargara Yapmak

Ilık ve tuzlu su ile gargara yapmak, bademcik iltihabının yol açtığı boğaz ağrısını hafifletmeye, iltihabı azaltmaya destek olabilir. Yaklaşık 100-150 ml ılık suya, yarım çay kaşığı tuz ekleyip erimesi için karıştırdıktan sonra gargaranızı hızlıca yapabilirsiniz.⁴

Ballı, Ilık Çay Tüketmek

Balın antibakteriyel özelliklerini bademcik iltihabı ve enfeksiyonları için kullanabilirsiniz. Daha etkili olması için ılık çayınızın içine biraz bal ekleyip tüketebilirsiniz. Özellikle anti-inflamatuar etkiye sahip zencefil ya da rezene çayı tercih edebilir, şişen bademciklerinizin rahatlaması için destek alabilirsiniz.⁴

Soğuk Bir Şeyler Tüketmek

Dondurma, buzlu içecekler gibi soğuk yiyecek ve içecekler, bademcik iltihabıyla ortaya çıkan ağrı, iltihaplanma ve şişliğin hafifletilmesi için tercih edilebilir.⁴

Hava Nemlendiricisi Kullanmak

Kuru hava, boğazınızı tahriş edebilir ya da boğaz enfeksiyonlarının iyileşmesini zorlaştırabilir. Bir hava nemlendiricisi kullanıp mekanın havasını nemlendirerek boğazınızdaki ve bademciklerinizdeki rahatsızlığın hafifletilmesine destek olabilirsiniz. İltihabınız geçinceye kadar hem gündüz hem de gece uyurken nemlendiriciyi çalıştırabilirsiniz. Eğer hava nemlendiriciniz yoksa sıcak bir duş alıp banyodaki buharla rahatlayabilirsiniz.⁴

Pastil Kullanmak

Farklı içeriklerde hazırlanan boğaz pastilleri, bademcik şişmesi ya da iltihabı semptomlarından olan boğaz ağrısını hafifletmeye destek olabilir. Eczacınıza danışarak sizin için en uygun boğaz pastilini seçebilirsiniz. (4)

Dinlenmek

Bademcik iltihabının semptomlarının hafiflemesini beklerken evde kalmanız, dinlenmeniz ve bol sıvı tüketmeniz de destekleyici olacaktır. Doktorunuzun önerilerini uygularken dinlenmek daha hızlı iyileşmenize katkı sağlayabilir. (1)

Bademcik Enfeksiyonu Önlenebilir mi?

Hem viral hem de bakteriyel bademcik enfeksiyonu, bulaşıcıdır. Bu nedenle bademcik iltihabını önlemek için özellikle hijyene dikkat etmek gerekir.

• Sık sık el yıkamak,
• Dışarıdayken elleri gözlere ve ağza değdirmemek,
• Hasta olan kişiler ile yiyecek ve içecekleri, bunların bulunduğu kap ve şişeleri ya da havlu gibi kişisel eşyaları paylaşmamak,
• Hapşırık ve öksürükten sonra elleri yıkamak,
• Hasta olduğunuzda diş fırçanızı değiştirmek gibi önlemler bademcik iltihabını engellemek için etkili olabilir.³

Tonsilit Kaç Gün Sürer?

Bademcik iltihabı, bir diğer adıyla tonsilitin iyileşme süreci türüne göre farklılık gösterir. Viral bademcik iltihabı ortalama bir hafta içinde, genellikle de kendi kendine iyileşme gösterebilir.

Bakteriyel bademcik iltihabı ise 10 gün kadar sürebilir. Ancak alerjik bademcik şişmesi ya da sürekli bademcik şişmesi gibi durumlarda bu süreç farklılık gösterir.¹

Bademcik İltihabı Durumunda Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?

Bademcik iltihabı kimi zaman hafif semptomlarla kendini gösterip birkaç gün sonra kendiliğinden geçebilir. Ancak;

• Bademciklerde yoğun beyaz lekeler görülüyorsa,
• Tonsilitten kaynaklı boğaz ağrısı, yemek yerken, bir şeyler içerken ya da yutkunurken sizi zorluyorsa,
• Konuşmakta zorluk yaşanıyorsa,
• Nefes almak zor geliyorsa,
• Ağızda ve boğaz içinde şişlik varsa bir doktora görünmeniz gerekir.⁵

Bademcik iltihabı tedavisi öncesi doktorunuz iltihabı teşhis etmek için boğazınızın arka kısmından, bademciklerinizin olduğu bölgeden pamuklu bir çubuk yardımıyla bir örnek alabilir. Böylece iltihabın neden olduğu bakterileri test eder. Bunun dışında boğaz iltihabının nedenini görmek için kan tahlili de isteyebilir.⁵

Eğer bakteriyel tonsilit varsa doktorunuz tonsillit tedavisi için antibiyotik reçete edebilir. Virüs kaynaklı tonsilitlerde ise genellikle ilaç tedavisi uygulanmaz, kendi seyrinde iyileşmesi beklenir. Bademcik iltihabı temizlenmesi için kimi zaman bademcik ameliyatı da gerekli görülebilir. Bademcik iltihabını rahatsızlığının sıklığı ve şiddetine göre hekiminiz en doğru kararı verecektir.⁵

“Bademcik iltihabı neden olur, bademcik şişmesine ne iyi gelir?” sorularının yanıtlarını öğrendiniz. Bu konu dışında “AFT Nedir?” konusunda da bilgi almak için ilgili içeriğimizi inceleyebilirsiniz.

Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.