Kısaca ağız yarası olarak da tanımlanabilecek aft (aftöz ülser), yetişkinlerin yanı sıra çocuklarda ve bebeklerde de görülebilir. Dudak içleri, ağız çatısının arka kısmı olan ve yumuşak damak olan adlandırılan bölge, yanaklar ve dilde ortaya çıkabilen bu yaralar, ağrı ve acı yapabileceğinden çocukların günlük hayatlarını olumsuz etkileyebilir. Yemek yerken, bir şeyler içerken, konuşurken, diş fırçalarken acı verebilir.1 2 Yazımızı okuyarak hem bebeklerde aft hem de çocuklarda aft konuları hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Çocuklarda ve Bebeklerde Aft Neden Çıkar?
Bebekte ve çocukta aft farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir. Bu nedenler arasında en yaygın görülen durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Viral ya da Bakteriyel Enfeksiyonlar
Bebeklerde aft ya da çocuklarda aft nedenleri arasında en çok öne çıkan durumlardan biri de viral ve bakteriyel enfeksiyonlardır. Özellikle el, ayak ve ağız hastalığı olarak bilinen ve bir virüs ile yayılan bir hastalık; bebekleri, okul öncesi çocukları ve yaşça daha büyük çocukları etkileyebilir. Bu hastalıkta aftöz ülserlerin yani ağız yaralarının dışında çocukların ellerinde, ayaklarında da kabarcıklar ortaya çıkabilir.3
Zayıflamış Bağışıklık Sistemi
Farklı nedenlerden ötürü zayıflayan bağışıklık sisteminin semptomlarından biri de bebek ya da çocuk ağzında aft oluşumu olabilir.1 3
Otoimmün Rahatsızlıklar
Belirli bir nedeni olmayan aftlar, bir otoimmün hastalığın belirtisi olabilir. Çölyak ya da inflamatuar bağırsak rahatsızlığı gibi otoimmün hastalıkların semptomları arasında yorgunluk, eklem ağrısı gibi durumların yanı sıra aft da yer alır.3
Yüksek Asitli Yiyecekler
Çocuklarda aft; portakal, limon, mandalina, domates, çikolata gibi asit değeri yüksek yiyecekler nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu yiyecekleri yoğun şekilde tüketmek hassas mukoza zarlarını tahriş edebilir.3
Bazı Alerjenler
Tahrişe ve sonrasında aft yaralarının ortaya çıkmasında gıda alerjileri de rol oynayabilir. Asitli yiyeceklerin dışında çocuğunuzun hassasiyeti bulunan çeşitli yiyecekler aft oluşumuna yol açabilir.4
Stres
Aftın nedenlerinden biri de stres olabilir. Yapılan bir araştırmaya göre sıvan dönemi gibi stresli dönemlerde aft sorununun daha çok görüldüğü ortaya çıkmıştır.2
Çocuklarda ve Bebeklerde Aft Hangi Vitamin Eksikliğinden Olur?
Bebeklerde ve çocuklarda aft, yetersiz beslenme ve buna bağlı olarak gelişen vitamin eksiklerinden de kaynaklanabilir. Özellikle folik asit, B12 vitamini ve demir açısından düşük beslenme düzenine sahip çocuklarda çeşitli semptomların yanı sıra aft da görülebilir.2 3
Çocuklarda ve Bebeklerde Aft Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda ve bebeklerde aft, çeşitli semptomlar ile kendini belli edebilir. Bebeklerde ve çocuklarda aftın en yaygın görülen belirtileri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Dudakların, yanakların iç kısmında ya da dilde görülen ağrı ve acı verici yaralar,
- Etrafında kırmızı bir halka bulunan, beyaz ya da gri renkli küçük, birkaç milimetre genişliğinde lekeler,
- Yemek yerken ya da konuşurken zorluk çekmek,
- Aftların oluşmaya başladığı bölgede karıncalanma hissi,
- Viral bir enfeksiyondan kaynaklı bir aftsa ateş ya da titreme (aksi halde aft ateş ya da titreme yapmayacaktır).1 3
Çocuklarda ve Bebeklerde Aft Tanısı Nasıl Konur?
Bebeklerde ve çocuklarda aft teşhisi, genel olarak pratik ve kolaydır. Ağrı ve acı veren, etrafında kırmızı bir halka bulunan, beyaz renkli bu yaralar, çıplak gözle rahatlıkla görülebilir. Bu nedenle doktorunuz ek bir test yapmadan sadece muayene ile bir tedavi önerebilir. Ancak aft kimi zaman kısa aralıklarla, tekrardan görülebilir. Bu durumda aftın neden sık sık tekrarladığını öğrenmek için birtakım testler isteyebilir.3
Çocuklarda ve Bebeklerde Ağızdaki Aft Nasıl Geçer?
Aft nedir, neden oluşur, belirtileri nelerdir öğrendiniz. Peki, çocuklarda aft için ne yapılır? Aftlar bir ya da iki hafta sonrasında kendiliğinden iyileşebilir. Bu nedenle doktorunuz kimi zaman bebeklerde ve çocuklarda aft tedavisi için sadece beklemenizi tavsiye edebilir. Ancak ağızdaki yaralar bebeğin ya da çocuğun günlük hayatını olumsuz etkileyebilir, canını yakabilir. Bu durumda doktorunuz çocuğunuzun acısını dindirmek, iyileşme sürecini hızlandırmak için reçeteli ya da reçetesiz ilaçlar yazabilir.3
Yenidoğan bebeklerde aft ya da 1 yaş bebeklerde aft görülmesi durumunda uygulanacak çok fazla bir yöntem yoktur. Ancak özellikle bebeklik dönemini tamamlamış çocuğunuzun ağız yaralarını hafifletmek, acısını dindirmek için bazı ev tipi yöntemleri de uygulayabilirsiniz. Bunlardan biri de tuzlu su ile gargara yapmaktır. Bunun dışında antiasit özellikler taşıyan süt ve bal da yaraların acısını hafifletmeye destek olabilir. Ancak unutmayın, bir yaşından küçük bebeklerin bal tüketmesi uygun değildir.3
Çocuğunuzun afttan kaynaklı daha fazla acı çekmemesi için aşağıdaki durumlara da dikkat edebilirsiniz:
- Ağız içindeki yaraları ve ağız içi dokusunu tahriş edebilecek aşındırıcı yiyecekler (cips, patlamış mısır, kuruyemişler vb.) tüketmemesini sağlayın.
- Dişlerini fırçalarken SLS içermeyen diş macunları ve ağız gargaraları kullandığından emin olun.
- Yaraları tahriş etmemesi için yumuşak kıllı diş fırçaları kullanmasına, dişlerini çok sert fırçalamamasına dikkat edin.
- Baharatlı, tuzlu ve asitli yiyecekler, hassas ağız yaralarını yani aftları tahriş edip çocuğunuzun daha fazla acı çekmesine yol açabilir. Bu nedenle özellikle aftın iyileşme sürecinde limon, portakal, mandalina, çikolata, domates gibi yiyecekleri tüketmemesini sağlayın.
Çocuklarda ve Bebeklerde Aft Kaç Günde Geçer?
Aftöz ülserlerin iyileşme süresi yaklaşık olarak 2 haftadır. Bu süre boyunca atf, çocuğunuzun canını yakabilir. Özellikle yaranın ortaya çıktığı ilk günlerde onu zorlayabilir. Bu durumda doktorunuzun çocukta aft tedavisi için uygun gördüğü yöntemleri uygulayarak ağrılarının hafiflemesine yardımcı olabilirsiniz.2
Çocuklarda ve bebeklerde aftın iyileşme süreci daha yoğun acı veren 3. ve 4. günlerden sonra daha rahat bir şekilde devam edebilir. Eğer yara ya da yaralar çok derin değilse hiçbir iz kalmadan iyileşebilir.2
Çocuklarda ve Bebeklerde Aft İçin Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?
Çocuklarda ya da bebeklerde aft görüldüğünde ilk aşamada doğrudan doktorunuza görünmeniz en uygun seçenek olacaktır. Ancak aşağıdaki durumlar doktorunuzu daha acil bir şekilde ziyaret etmenizi gerektirebilir:
- Normalden fazla acı ve ağrı yapan yaralar,
- Aftın birkaç hafta geçmesine rağmen iyileşmemesi,
- Büyük ve birden fazla yara oluşumu,
- İyileşen aftların yerine yeni aftların oluşması.1
Çocuklarda ve bebeklerde aft konusunda bilgi sahibi oldunuz. Bu konu dışında “Stomatit nedir?” , “Ağız içi yaraları nasıl geçer?” , “Ağız içi yaraları hangi vitamin eksikliğinden olur ?” gibi konularda da bilgi almak için diğer faydalı içeriklerimize göz atabilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
